Féuse-de-cabro
Dryopteris filix-mas
Dryopteridaceae
Àutri noum : Féuse, Gàubi, Vigno-dóu-diable.
Noms en français : Fougère mâle, Polystic.
Descripcioun :Lou féuse-de-cabro es uno planto di proun coumuno dins li relarg séusous. Li foundo soun grando e dous cop descoupado e li pinulo dentado. Se recounèis peréu à si soro redouno en formo de faiòu. La planto a ges de péu e lis endusìo soun sènso glando. Uno meno procho, Dryopteris affinis, a lou rastèu negre à la baso di peno. Coumpara emé lou faus-féuse-de-cabro que ié sèmblo proun.
Usanço :Èi couneigu pèr èstre un bon vermifuge e peréu pèr lucha contro lou douvo dóu fege. La planto caup de tiaminaso que pòu adure un manco de vitamino B1. Pamens un cop cuecho, i'a pu ges de risque.
Port : Grando erbo
Taio : 30 à 100 cm
Fueio : Foundo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Dryopteris
Famiho : Dryopteridaceae
Ordre : Polypodiales
Coulour de la flour :
Ges de flour
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : ges de flour
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Si
Autour basso e auto : 0 à 2400 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Bos fres
- Ribiero
- Esboudèu
- Vièi paret
Estànci : Coulinen à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Dryopteris filix-mas (L.) Schott, 1834
Sangàri
Blitum bonus-henricus
Amaranthaceae Chenopodiaceae
Àutri noum : Espinarc-bastard, Cago-chin, Erbo-dóu-bouen-Enri, Ouerlo, Orlo.
Nom en français : Epinard sauvage.
Descripcioun :Lou sangàri es uno planto bèn couneigudo que trachis dins lis ancian cast de fedo e lis ermas riche en azouto. Se recounèis à si fueio en lanço que lou dessouto èi cubert d'esflourado blanco.
Usanço :"Las raviolos d'erbo 'mé de sangàris soun bèn bouonos" (J.-L. Domenge, LMT, op.cit. p. 58). "Lous sangàris, li chal pas manjar cruds, perqué li a souvènt lou parpalhou' dedins. Lei chal fa couire" (ibid.). Vaqui la receito de la farço de "raiolos" d'Emile Franco (Barver-06) : "A-lei, si mete d'erbos (bletos o sangàrigou), de froumai, en pòu de petrino (ou de viando de dobo), dous òus, en pòu de cebo, de givert e, se voulès, de bàlicou" (A. Grinda, Lou Barverenc, op. cit., p. 76.
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Blitum
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2600 m
Aparado : Noun
Liò : Cast
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
- Champ
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Blitum bonus-henricus (L.) C.A.Mey., 1829
(= Chenopodium bonus-henricus L., 1753 )